NFRD staat voor Richtlijn Niet-financiële Rapportage, of in het Nederlands "richtlijn niet-financiële rapportage". Om meer te weten te komen over de vereisten van de NFRD, is het belangrijk om eerst te begrijpen wat niet-financiële rapportage is en waarom het belangrijk is.
Wat is niet-financiële verslaggeving?
Niet-financiële rapportering omvat de rapportering over milieu-, sociale en personeelsaangelegenheden, respect voor mensenrechten en de strijd tegen corruptie en omkoping. Bepaalde grote bedrijven zijn verplicht om deze informatie jaarlijks op te nemen in hun directieverslag. In een zogenaamde "niet-financiële verklaring" moeten ze een eerlijk en volledig beeld geven van hun risico's, hun beleid en hun resultaten op deze gebieden. Dit moet leiden tot een goed begrip van de ontwikkeling, prestaties en positie van het bedrijf en de impact van zijn activiteiten op de maatschappij.
In 2013 concludeerde het Europees Parlement (EP) dat het belangrijk is dat het bedrijfsleven informatie over duurzaamheid verstrekt om duurzaamheidsrisico’s aan te geven en het vertrouwen van investeerders en consumenten te vergroten. Volgens het EP is rapportage van niet-financiële informatie (NFI) belangrijk om verandering teweeg te brengen op weg naar een duurzame wereldeconomie door winstgevendeid op de lange termijn te combineren met maatschappelijke rechtvaardigheid en milieubescherming. In dit verband draagt deze rapportage bij aan het meten, monitoren en beheren van de duurzaamheidsprestaties van ondernemingen en hun impact op de samenleving.
Wat zegt de wet over niet-financiële verslaglegging?
Europa
Het hierboven genoemde standpunt van de EP leidde in oktober 2014 tot het aannemen van de Europese Non-Financial Reporting Directive. Uit de opname van het woord “minstens” in artikel 1 NFRD blijkt dat de lijst van thematische aspecten waarover moet worden gerapporteerd niet-uitputtend is. Ook aan andere niet-financiële aspecten kan dus aandacht worden besteed. De onderneming moet zelf beoordelen welke informatie relevant (‘materieel’) is. Dit op basis van haar eigen analyse van hoe belangrijk die informatie is om inzicht te krijgen in haar ontwikkeling, prestatie, positie en impact.
Op grond van artikel 2 NFRD werd deze richtlijn in 2017 en 2019 gevolgd door (niet-bindende) richtsnoeren inzake niet-financiële rapportage van de Europese Commissie (EC). Doel van deze richtsnoeren is “om ondernemingen te helpen bij het bekendmaken van kwalitatief hoogstaande, relevante, nuttige, consistente en meer vergelijkbare niet-financiële (ecologische, sociale en bestuurlijke) informatie op een wijze die veerkrachtige en duurzame groei en werkgelegenheid bevordert en voor transparatie voor stakeholders zorgt.”
In de richtsnoeren uit 2017 is een groot aantal kaders opgenomen die bedrijven kunnen gebruiken als uitgangspunt voor hun niet-financiële verslaggeving, zoals die van het Global Reporting Initiative, de International Integrated Reporting Frameworks en de Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties. De richtlijnen voor 2019 vormen een aanvulling op de richtlijnen voor klimaatrapportage uit 2017 en gaan uit van de aanbevelingen van de Task Force on Climate-related Financial Disclosures.
Nederland
Omdat de NFRD een richtlijn is, moest deze, om van toepassing te worden, eerst worden omgezet in nationale wetgeving in alle EU-lidstaten. Voor Nederland is dit gebeurd via twee besluiten: het Besluit openbaarmaking diversiteitsbeleid van december 2016 en het Besluit openbaarmaking niet-financiële informatie van maart 2017. Deze besluiten verplichten grote beursgenoteerde ondernemingen, banken en verzekeraars sinds 2018 (voor het verslagjaar 2017) om een niet-financiële verklaring op te nemen in hun bestuursverslag en een diversiteitsverklaring in hun verklaring inzake corporate governance. 'Groot' betekent hier dat aan ten minste twee van de volgende drie vereisten moet worden voldaan:
- een balanstotaal van meer dan €20 miljoen;
- een netto-omzet van meer dan €40 miljoen;
- een gemiddeld aantal werknemers over het boekjaar van meer dan 250 (rapportage over het diversiteitsbeleid), respectievelijk meer dan 500 (de overige niet-financiële rapportage).
Niet-financiële rapportage in de praktijk: wat vindt de AFM ervan?
In 2018 en 2019 onderzocht de Autoriteit Financiële Markten (AFM) compliance met de nieuwe verslaggevingsregels.
Op basis van een rapport uit 2018 kan worden geconcludeerd dat de toezichthouder verre van tevreden was. Naar aanleiding van haar themaonderzoek naar NFI in de bestuursverslagen van 89 ondernemingen concludeerde de AFM dat de verslaggeving over verschillende niet-financiële aspecten "beter kan en moet."
NFRD wordt CSRD
In 2020 concludeerde de Europese Commissie (EC) dat de NFRD, in combinatie met de twee EC-richtlijnen voor niet-financiële verslaglegging, niet het gewenste effect had. Om die reden (en als onderdeel van de Europese Green Deal) stelde de EC een nieuwe versie van de NFRD voor. Dit voorstel, de CSRD, trad op 5 januari 2023 in werking als onderdeel van het pakket duurzame financiering van de EC.
Omdat deze richtlijnen niet bindend zijn, geeft de gerapporteerde informatie belanghebbenden onvoldoende inzicht om een goed beeld te krijgen van hoe het bedrijf omgaat met duurzaamheidskwesties. De EC hoopt dat een kwalitatief hoogwaardige en betrouwbare publieke rapportage over duurzaamheidsaspecten zal leiden tot meer financiering voor duurzame activiteiten. De technische implementatie van de CSRD gebeurt door het uitvaardigen van een gedelegeerde handeling die rechtstreeks van toepassing is: de European Sustainability Reporting Standards (ESRS).
NFRD versus CSRD: wat zijn de verschillen?
Op grond van de NFRD moeten ondernemingen die onder het toepassingsbereik vallen niet-financiële informatie openbaar maken. Deze term is eigenlijk onjuist, omdat het impliceert dat deze informatie vanuit financieel oogpunt niet relevant is. Informatie over duurzaamheid wordt echter steeds relevanter voor een goede beoordeling van de prestaties van de onderneming, daarom introduceert de CSRD de term “duurzaamheidsinformatie”.
Het managementverslag wordt aanzienlijk uitgebreid met een "duurzaamheidsverslag", dat veel gedetailleerde informatie moet bevatten over de impact van bedrijfsactiviteiten op het milieu, de maatschappij en goed bestuur (ESG).
Naast het duurzaamheidsverslag moet de onderneming ook informatie verstrekken over het gevoerde diversiteitsbeleid met betrekking tot de raad van bestuur en indien van toepassing, de raad van commissarissen.
Ten opzichte van de NFRD zal de CSRD onder meer leiden tot de volgende inhoudelijke wijzigingen:
- Het uitvoeren van een materialiteitsbeoordeling om de materiële onderwerpen waarover gerapporteerd moet worden te identificeren. Dit heeft enerzijds betrekking op de impact van het bedrijf op de maatschappij en het milieu en anderzijds op de impact van de maatschappij en het milieu op het bedrijf zelf.
- Het formuleren van milieu-, sociale en bestuurlijke doelstellingen en beleid voor de lange termijn (in lijn met het Klimaatakkoord van Parijs).
- Het uitvoeren van een doorlopend due diligence-proces naar de eigen activiteiten en waardenketen om duurzaamheidsrisico's en negatieve gevolgen voor mens en klimaat tijdig te identificeren.
- Gedetailleerdere rapportagevereisten en verplicht gebruik van Europese standaarden voor duurzaamheidsrapportage.
- Rapporteren in overeenstemming met de SFDR en Taxonomie Verordening.
- Verplichte auditing van informatie gepubliceerd onder CSRD.
- De informatie moet "machine readable" zijn en kunnen worden opgenomen in het European Single Access Point.
Een ander belangrijk verschil tussen de NFRD en de CSRD is de scope. De reikwijdte van de CSRD is een stuk groter dan die van de NFRD. Verwacht wordt dat de CSRD van toepassing zal zijn op ongeveer 50.000 ondernemingen die actief zijn in de EU, terwijl de NFRD op minder dan 12.000 ondernemingen van toepassing was.
In onze artikelen wordt CSRD compliance in meer detail uitgelegd. Wil je op de hoogte blijven van ontwikkelingen in de CSRD en andere ESG wet- en regelgeving? Onze maandelijkse Risk & Compliance nieuwsbrief houdt je op de hoogte.
Vanaf eind mei starten we een reeks CSRD webinars in het Nederlands. De onderwerpen worden later bekendgemaakt. Wilt u op de hoogte blijven? Voel je vrij om je vooraf in te schrijven voor de webinars via de volgende link:
Hoe kunnen we je helpen?
Heb je hulp nodig bij de naleving van de NFRD of andere wet- en regelgeving? Door middel van een compliance quick scan of gap-analyse kunnen onze consultants helder inzicht geven in de mate waarin jouw bedrijf voldoet aan de huidige wettelijke regels in het licht van de verwachtingen van de toezichthouder. Ze kunnen je ook adviseren over de impact van toekomstige wet- en regelgeving op jouw organisatie. Zodat je zo goed mogelijk voorbereid bent op wat komen gaat. Neem gerust contact met ons op.