De kwestie witwassen en terrorismefinancieringen staat hoog op de maatschappelijke kalender en bij de toezichthouders (zoals DNB en AFM). Diverse mediapublicaties over de facilitering van witwassen door banken bijvoorbeeld, tonen het effect op de positie van bestuurders, op de (aandeelhouders)waarde en op de reputatie van betrokken instellingen. Inschattingen gaan uit van een volume van 15 tot 20 miljard euro per jaar dat wordt witgewassen, alleen al Nederland. Terwijl witwassen veelal een grensoverschrijdend activiteit is.
Toezichthouders financiële markten
De aanpak van het risico op witwassen ligt niet alleen bij banken. Ook andere financiële instellingen hebben een poortwachtersrol en zijn op grond van de Wwft verplicht om maatregelen te nemen.
Om dit risico adequaat te kunnen beheersen is het van belang zicht te hebben op de verwachtingen van de toezichthouder, en de specifieke aandachtspunten voor uw type instelling.
Sinds 21 mei 2020 is de gewijzigde vierde anti-witwasrichtlijn geïmplementeerd in de Wwft. De Wwft beoogt de voorkoming en bestrijding van witwassen en het financieren van terrorisme te versterken. In Nederland zijn onder meer de AFM, DNB en BFT verantwoordelijk voor het toezicht op de naleving van de verplichtingen die uit de Wwft en de Sanctiewet voortkomen.
Per instelling, vallend onder de reikwijdte van de Wwft, ziet de verdeling er als volgt uit:
AFM:
- (managers van) beleggingsondernemingen;
- (managers van) beleggingsinstellingen;
- bemiddelaars van levensverzekeringen;
- instellingen voor collectieve belegging in effecten (icbe's).
DNB:
- banken;
- pensioenfondsen;
- premiepensioeninstellingen;
- kredietinstellingen;
- leveranciers van cryptodiensten;
- instellingen voor elektronisch geld;
- betalingsinstellingen;
- verzekeraars;
- uitwisselingsinstellingen;
- trustbedrijven;
- clearinginstellingen;
- verhuurders van kluizen.
BFT:
- accountants;
- belastingadviseurs;
- notarissen.
Belastingdienst/Toezichtkantoor Wwft
- notarissen, makelaars of tussenpersonen in zaken van grote waarde;
- taxateurs, handelaren/verkopers van goederen, pandhuizen en domiciliekantoren.
Op de kwestie financieel economische criminaliteit – waaronder witwassen valt- vindt samenwerking plaats binnen het Financieel Expertise Centrum (FEC), met het OM, de Belastingdienst, de FIU, FIOD en de politie. Ook wordt steeds meer aandacht gegeven aan internationale samenwerking en toezicht.
Kern toezicht
Zowel de AFM als DNB doen regelmatig onderzoeken naar de mate waarin instellingen voldoen aan de vereisten die voortkomen uit de Wwft. Hieruit blijkt dat er nog tekortkomingen zijn. Zo zijn CDD-beleid en de SIRA nog niet altijd op orde. Ook is aandacht nodig voor kennis en opleiding.
Een instelling die niet of in onvoldoende mate voldoet, krijgt mogelijk te maken met toezichtsmaatregelen (bijvoorbeeld een aanwijzing of mogelijk zelfs een boete).
De financiële toezichthouders zullen onder andere kijken in hoeverre u uw beleid en procedures op orde heeft. Het is bijvoorbeeld belangrijk dat u zorgt voor een goede uitvoering van het cliënt onderzoek en in staat bent om de Ultimate Beneficial Owners (UBO’s) en de Politically Exposed Persons (PEP's) te identificeren. U zorgt dat uw instelling over een goed transactiemonitoringsproces beschikt
Ook is het belangrijk dat u zorgt dat u de integriteitsrisico’s voor uw onderneming in kaart brengt en de juiste beheersmaatregelen hiervoor treft. U maakt hiervoor gebruik van de SIRA (systematische integriteits-risico analyse). DNB heeft hier handvatten voor gepubliceerd.
Op de hoogte blijven van de financiële wet-en regelgeving
Het is van belang dat u voldoet aan de gestelde normen van uw financiële toezichthouder. Zowel AFM, DNB als de ministeries van Financiën en Veiligheid en Justitie hebben leidraden gepubliceerd. De leidraden hebben betrekking op de algemene aspecten van de Wwft en dus geldend voor alle Wwft-instellingen. Van ondernemingen wordt verwacht dat zij deze bestuderen en toepassen in de dagelijkse praktijk.
Met Ruler zorgt u ervoor dat u op de hoogte bent van de huidige én toekomstige financiële normen. De software stuurt u alerts bij belangrijke ontwikkelingen die voor u relevant zijn.
Meer weten?
Lees ook ons overzichtsartikel over mogelijke handhavingsbesluiten door toezichthouders.
Kun je hulp gebruiken bij de communicatie met toezichthouder of heb je ondersteuning nodig bij het aanvragen van een vergunning bij de AFM of DNB? Neem dan contact met ons op voor een vrijblijvend adviesgesprek.